شاید برای شما هم این سوال پیش اومده که چرا برنامه های سواد آب و محیط زیست در ایران به هیچ اتفاق تغییر دهنده منتهی نمیشه؟
برای اینکه سطح تفاوت آموزش سواد آب درک کنیم در مثال‌هایی متعددی از برنامه های سواد آب مقایسه می کنیم.
با Project WET شروع کنیم.
(Water Education for Teachers)
این یکی از شناخته‌شده‌ترین برنامه‌های آموزش آب در جهان هست. اول از آمریکا شروع شد، ولی الان تو بیش از ۷۰ کشور اجرا میشه. وت از طریق فعالیت‌های تعاملی، بازی، کارگروهی و پروژه‌های فصلی، بچه‌ها از ابتدایی تا دبیرستان به افزایش سطح و عمق سواد آب دانش آموزان کمک می کنه.
شیوه کارشون هم اینطوریه که توی مدارس به صورت واحدهای فصلی یا کارگاه‌های یک‌روزه اجرا میشه و فعالیت‌هاش خیلی جذابن: مثلا بچه‌ها با طناب، گوی، نقشه و بازی‌های گروهی جریان آب، چرخه آب هم طبیعی واحتماعی با تمرین هایی مثل نحوه مصرف آب و عدالت آبی، معنای تخصیص یاد می‌گیرن.
به مربیان که اغلب معلمان علاقمند هستند بسته‌های آموزشی داده میشه که شامل کتابچه، کارت‌های بازی، و راهنمای فعالیت هست.
شعار اصلیش اینه: “Water connects us all” یعنی «آب ما رو به هم وصل می‌کنه».
خلاصه فصلی وت که می تونه برای ما هم الهام بخش باشه.
بهار (Spring) – چرخه آب و محیط زیست
فعالیت‌ها:
بازی‌های تعاملی برای نشان دادن چرخه آب (تبخیر، بارش، نفوذ)
بررسی کیفیت آب محلی با سنجش ساده (PH، رنگ، بو)
کار گروهی روی تأثیر فعالیت‌های انسانی روی رودخانه‌ها و تالاب‌ها
هدف: بچه‌ها بفهمن که آب یه چرخه داره و ما باید از منابع طبیعی محافظت کنیم.
تابستان (Summer) – استفاده و صرفه‌جویی
فعالیت‌ها:
تمرینات شبیه‌سازی مصرف آب در خانه، مدرسه و مزرعه
ساخت مدل‌های ساده برای نشان دادن هدررفت آب
طراحی «پروژه صرفه‌جویی آب» برای مدرسه یا خانه
هدف: آموزش صرفه‌جویی و مسئولیت فردی نسبت به مصرف آب
پاییز (Fall) – کیفیت و عدالت آب
فعالیت‌ها:
بررسی منابع آب شهری و روستایی و نقشه‌کشی مسیر آب
بازی‌های نقش‌آفرینی درباره عدالت در دسترسی به آب
آزمایش‌های کوچک درباره تصفیه و تمیز کردن آب
هدف: بچه‌ها بفهمن که دسترسی به آب پاک حق همه‌س و برخی مناطق ممکنه محروم باشن
زمستان (Winter) – برنامه‌ریزی و مهارت‌های حل مسئله
فعالیت‌ها:
شبیه‌سازی بحران آب و تصمیم‌گیری در شرایط کمبود
طراحی «شهر آب‌دوست» با محدودیت منابع
پروژه‌های علمی کوچک برای اندازه‌گیری بارش یا مصرف آب مدرسه
هدف: بچه‌ها مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی درباره مدیریت آب پیدا کنند
همانطور که دیده میشه اولا آموزش مداوم است و نه یک پروژه کوتاه مدت.
ثانیا همه فعالیت‌ها تعاملی، عملی و بازی‌محور هستن و بچه‌ها یاد می‌گیرن نه با حفظ کردن، بلکه با تجربه کردن و کشف کردن و مشاهده علمی به آب جنبه های مختلف فکر کنند. نوآوری دانش آموزان که بسیار جالبه و در وب سایت آموزشیار آب منتشر کردیم از دل این آموزش‌ها در میاد.
ما هم چرخه ی آب و تصفیه ی آب درست کردیم و برای من بسیار جالب بود.