بازی تقسیم عادلانه آب
وقتی آب یا به دلیل افزایش جمعیت یا به دلیل کمبود بارش و خشکسالی کمیاب می شود درگیری ها به وجود می آیند.
در سال های پربارش ، اکثر مصرف کنندگان آب سهم خود را به حد کافی به دست می آورند. اما درسالهای خشکسالی، همیشه اینطور نیست. برای جلوگیری از درگیری باید توزیع اب عادلانه باشد.
در این فعالیت، دانش آموزان با مفهوم تخصیص در شرایط مختلف و توزیع عادلانه آب آشنا می شوند.
ابزار لازم برای بازی
• دو سطل (یکی پر از آب)
• دو لیوان
• نوار آبی
• ۸ ظرف با برچشب نام ذینفعان بر روی آن نوشته شود
شرح بازی :
در این بازی هشت دانش آموز به عنوان ذینفعان مختلف نقش بازی می کنند که باید آب را با هم تقسیم کنند.
(فعالیت عملی مرتبط با این بازی تحقیق درباره نحوه تقسیم منبع مشترک در منطقه محل زندگی است.)
در بازی تنوع ذینفعـان به این صورت در نظر بگیرید :
ذینفعان :
کشاورزی
دامداری
عملیات معدن
کارخانه،
آب شرب
نیروگاه
کارگاه
سهم حفاظت از محیط زیست
هر دانش آموز نقش یکی از این ذینفعان بازی می کند.
مقدار منبع اب مشخص که به ان آب قابل برنامه ریزی می گویند در یکی از دو سطل بزرگ است. ذینفعان باید در مورد سهم خود گفتگو و تصمیم گیری کنند.
مثلا کشاورزی ۲ لیوان،
دامداری ۱ لیوان
صنعت نصف لیوان
بطور کلی ذینفعان پر مصرف ۲ لیوان و آنها که آب کمتری مصرف می کنند ۱ یا نصف لیوان از اب سطل برداشت می کنند.برای هر ذینفع یک برچسب درست کرده نام و مقدار آب تخصیص یافته اش روی ان یادداشت می کنیم.
نوار آبی نماد رودخانه ای است که روی زمین پهن می کنیم. حالا ذینفعان باید با برچسب شان در اطراف رودخانه صف بکشند.
بازی در دو نوبت انجام می شود.
بار اول فعالیت نشان دهنده یک سال عادی با بارش فراوان خواهد بود. سطل پر اب نشانه بارندگی زیاد است.
تقسیم از اولین ذینفع شروع می شود :
از او می پرسیم تخصیص او چیست و در ظرف مخصوصش تخصیص تعیین شده را از سطل پر آب دریافت می کند.
بدین ترتیب همه ذینفعان سهم شان دریافت می کنند. حالا از دانش آموزان می‌خواهیم آبهای دراختیار شان را دوباره داخل سطل خالی بریزند.
هرچه آب در سطل اول باقی مانده نشان دهنده تمام آب موجود در یک سال خشکسالی است.
دور بعد با آب باقی مانده سطل اول تخصیص ها تکرار کنیم. اما چون سال خشکسالی است، حداقل به دو نفر از ذینفعان در انتهای لیست آب نمی رسد. آن دو ذینفع از سهمشان محروم می شوند.
حالا در مورد این توزیع بحث کنیم.
آیا انصاف است که شماره ۱ و ۲ در سال خشک آب کافی استفاده کنند و شماره ۷ و ۸ هیچ آبی دریافت نکنند؟
با گفتگو از دانش آموزان بخواهیم راه حلهایشان در سال خشکسالی چیست و چه با چه کسانی باید مطرح کنند؟
این بازی برای درک معنای ذینفعان آب، آب قابل برنامه ریزی ، ترسالی ، خشکسالی و عدالت و توزیع عادلانه مناسب است.
