سازمان مردم نهاد یا NGO که به اختصار آن را «سمن» مینامند، به سازمانهایی گفت میشود که بخشی از ساختارهای دولتی نیستند و به عنوان یک ساختار واسط میان مردم و دولت فعالیت میکنند. سمن ها جامعه مدنی هستند. جامعه مدنی، در کنار دولت و بخش خصوصی، سه نظام تشکیلدهنده جامعه هستند که با همکاری و تعاون با یکدیگر، به حل مشکلات پیچیده جامعه میپردازند. جامعه مدنی نهادهای مختلفی از جمله سازمانهای غیردولتی، گروهها و اجتماعات محلی، سازمانهای داوطلبانه مردمی، نهادهای دانشگاهی و تحقیقاتی، رسانههای جمعی، گروههای مذهبی و سازمانهای مدنی را در بر میگیرد.
اداره اطلاعات عمومی سازمان ملل متحد این نوع سازمانهای مردمی را این گونه تعریف میکند:
«سازمان مردم نهاد به هر سازمان غیردولتی و داوطلبانهای گفته میشود که در سطوح محلی، ملی یا بینالمللی فعالیت داشته و افرادی با علائق مشترک، آن را مدیریت میکنند. خدمات انسان دوستانه، توجهدادن مردم به اعمال دولت، نظارت بر سیاستهای اتخاذ شده از سوی دولت و تشویق مردم به مشارکت سیاسی، از جمله فعالیتهای این سازمانها به شمار میروند. سازمانهایی از این قبیل، با تحلیل و کارشناسی امور، در واقع نقش مکانیسمهای هشداردهنده را در یک جامعه ایفا میکنند.»
اما از مهمترین ویژگیهای یک سازمان مردم نهاد میتوان به استقلال آن است ا استفاده از ظرفیتهای اجتماعی برای دست یابی به اهداف خود تلاش می کنند.
خدمات سمن ها داوطلبانه و بدون هیچ چشمداشت مادی است.
