سد کریت در روستای کریت مرکز دهستان نخلستان در ۱۷کیلومتری طبس در حاشیه جاده اصلی طبس – کرمان در ارتفاع ۶۴۰ متری سطح دریا واقع شده است.
سد کریت با مخزنی با حجم بیش از یک میلیون متر مکعب از قرون گذشته وظیفه تامین آب روستاهای پایین دست را بر عهده داشته و از این رو در آبادانی و تامین معیشت مردم در منطقه کم آب کویر که آب را چون جان با ارزش می پنداشتند سهم قابل‌توجهی داشته است.
سدکریت قدیمی ترین و منحصربه‌فردترین سد قوسی دنیا حاصل محاسبات دقیق معماران ایرانی دوران باستان است. سد کریت یکی از این سازه‌های منحصربه‌فرد است که می توان آن را حاصل نبوغ معماران ایرانی در قرن های گذشته دانست؛ سدی قدیمی در طبس، که عنوان اولین سد قوسی‌جهان را دارد. شاید خیلی‌ها نمی‌دانند که از ۲ هزار سال پیش تا اوایل قرن بیستم، بلندترین سدهای قوسی جهان مثل ایزد خواست فارس، کبار قم و کریت طبس، در ایران ساخته شده بودند. محاسبات به‌کار رفته در ساخت این سد آنقدر دقیق است که رئیس سابق کمیته بین‌المللی سدهای بزرگ، سد کریت را شگفت‌آورترین ساخته دست بشر در قرون وسطی می نامد.
در این مورد دکتر یعقوب دانش دوست پژوهشگر و محقق معماری ایران باستان عنوان می کند که سد کریت بسیار قدیمی و توسط زرتشتی ها در دوران پیش از اسلام ساخته شده و بر اساس مطالعه بقایای آن می توان به این مسئله پی برد که ساخت آن متعلق به ۷۰۰ سال پیش است. کریت یکی از الگوهای سدسازی در جهان می باشد که عده ای آن را به عنوان یکی از شگفت انگیزترین دستاوردهای قرون وسطی در جهان معرفی می کنند. از دیگر نکات مهم برای ساخت سد کریت این است که بعد از احداث، هزینه های مالی ناشی از سیلاب ها بسیار کاهش پیدا کرد و نیاز به تاسیس سیستم تخلیه سیلاب وجود نداشت.
سد کریت با وجود این که با استفاده از ابزارهای کاملا ابتدایی ساخته شده در برابر عوامل مختلفی مثل سیلاب و زلزله کاملا مقاوم است. اهمیت این موضوع بعد از خراب شدن تعدادی از سدهای دوره معاصر در برابر بارندگی های ناچیز مشخص شد
